Inzegening van de Sint-Hubertusschool
Op 15 november 1908 werden de schoollokalen als Sint-Hubertusschool ingezegend door Mgr. Van Roey, Vicaris-Generaal,. De leerlingen. zongen reeds een gelegenheidscantate onder leiding van Br. Rombout. De school als geheel was zeer mooi en de korte maar wijze spreuken op de voorgevel: Arbeid adelt, Rust, roest, Eendracht maakt macht, en andere hebben menige leerling en bezoeker doen dromen...
De school bloeit
Van 1908 tot 1990 bestuurden de Broeders de school en kende die een bloeiperiode die hopelijk nog blijft voortduren. Tijdens de periode 1910 - 1982 liepen in totaal 26.798 leerlingen school in Sint-Hubertus. Voor de periode 1982 tot 1990 ontbreken de gegevens over de leerlingenaantallen.
Bij dit aantal zijn de 180 eenheden van de St.-Jan-Berchmansschool van Hellegat bij de aanvang niet meegerekend. Er ontbreekt ook nog het aantal kleuters van de Matenstraat en de Koekoek, door Broeder René opgericht op 12 juni 1965 en waarvoor hij zelf een vervoerdienst in het leven riep met zijn welbekend Dafke.
In 1937 was het leerlingenaantal gegroeid tot 411 verdeeld over 13 klassen, zodat men voor deze laatste klas had moeten bijbouwen.
Doordat Z.E. Heer Cornelis op 04-05-1943 zijn intrek nam in het ouderlijk huis verhuisde hij met een deel van de kinderen die aan zijn zorgen waren toevertrouwd vanuit Mechelen naar Niel. Die kinderen liepen school in Sint-Hubertus zodat het getal van de leerlingen toenam met 18 eenheden.
Het aantal Broeders-onderwijzers is hoogstens 6 geweest en in Hellegat slechts 2 tot in 1948.
Sint-Jan Berchmansschool in de Hellegat-parochie van Niel
Twee Broeders van de broedergemeenschap van Niel reden dagelijks met de fiets naar de St.-Jan Berchmansschool in Hellegat, een parochie van Niel. Van bij de stichting van die school was vooropgesteld ze zelfstandig zou kunnen worden als zij binnen de 7 jaar, 6 volwaardige klassen zou kunnen vormen. Dit werd op de valreep niet bereikt.
De school die vanaf 1908 een aangenomen school was, zou op 18-04-1928 tot een aanneembare school herleid worden, omdat ze van dan af geen subsidies meer ontving vanwege de gemeente. Ze zou terug overgaan tot aangenomen school op 15-03-1939 en dit tot...?
De zelfstandigheid van de school te Hellegat zou er echter niet komen door een bericht van het Ministerie dat de eenheid van de school Niel en Hellegat bevestigd is geworden op 07-01-1948. Op 07-07-1948 zou er zelfs één Broeder-onderwijzer uit de school worden teruggetrokken door de Congregatie.
Broeder Rombout, de veelzijdige eerste Broeder Directeur
Onder de schoolhoofden van de St.-Hubertusschool vielen enkelen op omwille van hun ondernemingsgeest, hun uitzonderlijke begaafdheden of om de tijd dat ze er hebben vertoefd. Zo de allereerste directeur Br. Rombout, die nog lang na zijn diensttijd in Niel, door de bevolking werd geprezen voor zijn energie, zijn omgang met de kinderen en de ouders, maar ook om zijn verwezenlijkingen in de school zelf.
Hij was een musicus en een self-rnade landbouwkundige die heel wat nieuwigheden invoerde. Zo had hij in één maand tijd een gelegenheidscantate gecomponeerd die hij met al de leerlingen uitvoerde bij de schoolinwijding. Met de eerstvolgende Kerstmis durfde hij het aan om met een vierstemmig jongenskoor de Salve-Regina-mis van Stehle uit te voeren en... met Pasen voor een overvolle kerk de mensen te overtuigen van de kunde van het Niels jongenszangkoor.
Ook leerde hij de leerlingen bloemen kweken en verzorgen. Hij stelde die zelfs tentoon op de kermisdagen met andere door hen gekweekte kruiden en planten. In het tweede jaar van zijn verblijf te Niel nam hij zelfs deel aan een wedstrijd Landbouwkunde voor Lagere Scholen en behaalde daarbij de eerste prijs voor de provincie Antwerpen, met 100 frank.als premie.
Ook had hij de leerlingen uitgestuurd naar de wedstrijd Godsdienstleer, uitgeschreven door het bisdom Mechelen en waarvan de Nielse leerling Kamiel De Mooter in 1912 de eerste was op 357 kandidaten. De anderen van de school plaatsten zich op de ereplaatsen.
Tijdens het schooljaar 1911-1912 was Br. Rombout ingegaan op het verzoek van het gouvernement om een tiental conferenties te geven over Het rationeel gebruik van natuurlijke en kunstmatige meststoffen.
Ook was hij aangesteld als jurylid van de Nationale bijententoonstelling te Sauvegarde. Acht van zijn leerlingen slaagden in het examen voor imker. Ter gelegenheid van de prijsuitreiking en tentoonstelling van de werken stelde de St.-Ambrosius imkersgilde haar producten tentoon en de 8 Nielse laureaten namen er ook met veel bijval aan deel.
De vieringen van St.-Niklaas, St.-Hubertus en andere parochiale en schoolse feesten werden verder zoals voorheen gevierd, maar met telkens een onverwacht toemaatje door de Directeur bedacht.
Wat ook voor het eerst opviel was de reis met de grootste leerlingen. naar Brussel, voorbereid door een echte Brusselkenner... Br. Rombout. Latere schoolreizen, ook voor de lagere klassen, o.a. naar Gent met een bezoek aan onze tuinbouwschool in Wetteren, waren zeer fijn uitgezochte en gedurfde reizen voor die tijd.
Oorlogsjaren 1914-1918
De oorlogsperiode 1914-1918 met al zijn moeilijkheden en aanpassingen is de school heel goed doorgekomen. Het aantal klassen was ondertussen gestegen tot 7 en het aantal leerlingen bedroeg bij het begin van het schooljaar1918-1919 492.
Broeder Frumence moest zijn klas verlaten omdat hij gemobiliseerd werd om als brancardier-soldaat te fungeren aan het IJzerfront. Op 01-03-1919 stond hij terug in zijn geliefde klas voor zijn Nielse jeugd.
Patronaat, zondagsschool, jongelingenbond en toneelgroep
Tijdens de oorlogsjaren 1914-1918 hebben de Broeders naast hun schoolactiviteiten ook nog een patronaat, een zondagsschool en een jongelingenbond opgericht.
Op 18 juli 1915 startte het Klein Patronaat met de Brs. Norbert, Joachim en Paul die voor de kleinsten zorgden. Op 3 oktober begon men met het Groot Patronaat onder leiding van de Brs. Paul en Norbert. Het doel was de jongeren te begeleiden bij hun spel, sport en vrijetijdsbesteding op bepaalde dagen en uren.
Op 18-07-1916 werd een zondagsschool opgericht om jongeren met leerachterstand bij te werken in de voornaamste vakken zoals lezen, schrijven, rekenen en algemene vorming. Eens dat doel bereikt hielden die leerlingen ermee op. De Algemene Leerplicht is pas ingevoerd vanaf 1919.
Een Jongelingenbond ontstond op 02-01-1918 uit een samensmelting van het Klein en Groot Patronaat en met vaste bijeenkomsten op godsdienstig-opvoedkundig vlak. Er was ook: tijd voor allerlei vormen van sport, spel en vermaak.
Daaruit is zelfs een toneelgroep ontstaan met verschillende opdrachten voor liefdadigheidsdoeleinden. Een enorme uitschieter bij deze laatste was de opvoering van het drama Yvonne en de komedie Op zoek. De Gazet van Antwerpen becommentarieerde dat als volgt: Juul Ams was de ziel van het toneelgebeuren... en volgens de krant zou hij met fierheid mogen vooruitblikken op een mooie toneeltoekomst. Die opvoeringen waren telkens uitverkocht, zodat er telkens nog bijkomende voorstellingen nodig waren.
Br Justiniaan en Br. Michel
Beide Broeders waren van hetzelfde type: mensen met orde en gezag die door hun woordje bij het klasbezoek het jonge volkje wist te boeien.
Broeder Justiniaan was tijdens de speeltijden op de speelplaats bezig met de kinderen weg te houden van de werkzaamheden. Men was daar namelijk met de opgravingen bezig van de skeletten op het oude kerkhof. Dat grote werk moest met alle eerbied gebeuren.
Broeder Michel werd met ontzag bejegend omdat die op 11-09-1923 naar Canada zou trekken en zeker postzegels ging meebrengen. Broeder Michel was achteraf nog directeur van 14-08-1933 tot 10-08-1937.
Twintiger jaren
Op bevel van de Burgemeester moest de school gesloten blijven van 26-01-1922 tot 06-02-1922 omwille van de Spaanse Griep.
Op 28-06-1927 vertrok het vijfde leerjaar van meneer De Keyser richting Tervuren op schoolreis. Het zou een schoolreis-met-pech worden. Op het normale schooluur vertrokken volgden de pannes elkaar in snel tempo op in Nossegem, Jezus-Eik, .Waterloo,. Schaarbeek, Eppegem en.Walem. Het was toen al een halfuur over middernacht. Een bus van Kontich kwam de kinderen ophalen en arriveerde in Niel om 1.15u op 29-07-1927.
Voor de benoeming van Hoofdonderwijzer van de Gemeenteschool waren er 2 kandidaten van de Broedersschool: De Brouwere en Flerackers. De eerstgenoemde wordt met 6 stemmen voor tegen 5 voor Flerackers verkozen.
Op 29-09-1928 krijgt men de toelating om de Nijverheidsschool te beginnen: in de Broedersschool gevestigd in de Schoolstraat 3.
Samenwerking
Door het verplaatsen van de prijsuitreikingen voor de Zusters- en Broedersscholen samen in het Park van de Zusterskliniek in de Kerklei meende Broeder Pamfiel dat er daar meer luister kon aan gegeven worden door het opvoeren van een pittig sprookjestoneel zoals Sneeuwwitje, omlijst door zang, dans en andere expressieve vormen door de meisjes.
Het bleek een schot in de roos. Op 19 juli 1932 gebeurde dit zoals gepland. Er waren zitstoelen te kort, maar geen nood... er was plaats genoeg. Iedereen: de Zusters, de Broeders en al het onderwijzend personeel was het volkomen eens met deze nieuwe vorm en zo gebeurde het verder met toneelpareltjes als In 't Koekenbakkenland, Radeske, Perlefine, … en met andere regisseurs zoals Br. Gustaaf...tot in de jaren 60. De oorlogsjaren uitgezonderd.
Zo dacht men in die zin door en gingen op 12-07-1938 de Zusters- en de Broedersschool met al hun klassen samen op reis naar Diest, de Ourthe en de Amblève met de radiotrein.
Tijdens de Tweede wereldoorlog
In het begin van de Tweede Wereldoorlog 1940-1945 werden de 3 laagste klassen thuisgehouden, omwille van kinderziekten. Juist voor het begin ervan vroeg het Belgisch Leger inkwartiering voor zijn soldaten in de twee patronaatzalen.
En als op 10-05-1940 de school gesloten werd omwille van de oorlog, kwamen op 15-05-1940 reeds Franse soldaten logeren in de school. De klassen hernamen hun activiteiten op 27-05-1940, maar 4 meesters ontbraken en oplossingen daarvoor moesten gevonden worden. Dit zou de hele oorlogstijd zo duren en telkens moest men in vervangingen voorzien.
De kolenschaarste was ook zo 'n probleem dat men probeerde op te lossen door de lessen in de namiddag te geven van 13.00 u tot 17.30 u of door huiswerk te geven voor enkele dagen...
Op 20-10-1942 moesten 276 kinderen zich laten inenten op bevel van de Burgemeester. De volgende dagen steeg het aantal onpasselijkheden van de leerlingen tot 1/4 van de schoolbevolking. Gelukkig verbeterde het vlug en daarom gaf. de school vrijaf op Sint-Hubertusdag.
Bij de Bevrijding
Bij het einde van de oorlog sneuvelde Schoolmeester August Coeck, broer van Br. Octaaf uit Hellegat, door de kogels van de Zwarte Brigade in de omgeving van de Elektrische centrale te Schelle. Schoolmeester Somers werd aangehouden door de Witte Brigade.
Door de bezetting van 7 klassen door de Belgische soldaten werd de school pas hervat op 24-09-1945. Twee noodlokalen moesten worden ingericht: één in het Christen Werkmanshuis De Vak en één in de bibliotheek. Het is slechts op 03-02-1946 dat de militairen zich gedeeltelijk terugtrokken zodat alleen klas 1A bezet bleef.
Na de Tweede Wereldoorlog
Na de oorlogsjaren 1940-1945 begon het aantal leerlingen stilaan te dalen tot 330 in 1954. Daarin zijn de leerlingen van de Matenstraat en de Koekoek echter niet meegerekend. Op 12-06-1965 werd een kleuterklas ingezegend.
Zoals overal staat de tijd niet stil en is men op 07-09-1950 gestart met een eerste ouderavond in de zaal Het Zwik die natuurlijk zou gevolgd worden door nog vele andere avonden, maar waarvan er zeker één als succesrijk staat geboekt namelijk die van 31-01-1954, met als gastspreker de Heer Van Driesen met 600 aanwezigen.
De prijsuitreikingen vonden vanaf 1961 voor het eerst plaats in de zaal Familia. Men zou in de toekomst naar andere mogelijkheden moeten uitzien om deze zo succesrijk als voorheen te laten plaatsgrijpen.
Broeder Pamfiel
Br. Pamfiel was een van de uitzonderlijke directeurs van de Sint-Hubertusschool. Vooreerst was hij gewaardeerd voor de lange tijd waarin hij zijn apostolaat in Niel uitoefende, namelijk van 1920 tot 1945.
Voor de school nam hij initiatieven bij het opvoeren van sprookjestonelen, het inrichten en bijeenbrengen van aanschouwingsmateriaal en experimenttoestellen voor de vakken natuurkunde, mechanica, scheikunde, enz... Ook zette hij zich in voor het bekomen van een Nijverheidsschool.
Hij was ook de pionier van de Lourdesreizen en hij durfde het zelfs nog aan zijn priesterstudies aan te vatten op hogere leeftijd en deze ook tot een goed einde te brengen. Op 25-07-1954 werd hij priester gewijd te Diest.
Broeder René
Br. René was eveneens een bijzondere directeur met vele jaren dienst in de school, namelijk van 1947 tot 1976. Na zijn pensionnering bleef hij naast de school wonen tot 1998 om dan naar het Rusthuis te gaan in Reet waar hij in 1999 overleed.
Zijn ondervinding, zijn minzaam karakter en vooral zijn inzet werden gewaardeerd. Hij trachtte het peil van de school op te tillen in voorbereiding op het college in Boom. Hij meende ook nog een grote dienst te kunnen bewijzen aan de school door onderwijsmogelijkheden te beginnen in de Matenstraat en de Koekoek, als voedingsbron voor de Nielse basisschool. Hij richtte daarvoor zelfs een vervoerdienst in die hij vele jaren in stand hield en waarvoor hij zich 100% inzette.
Na zijn op pensioenstelling vanaf 01-09-1976, gaf hij de fakkel door aan Nielenaar Br. Idesbald Huyers. Br. René bewees daarna als musicus nog veel dienst voor school en parochie, o.a. bij begrafenissen.
De laatste Broeders Directeurs
Op 01-09-1976 werd Br. Idesbald de nieuwe directeur van de Sint-Hubertusschool. Voor hem brak een moeilijke tijd aan, want vanaf 13-07-1977 moest hij daarbij nog het directeurschap van de Zustersschool op zich nemen. Zijn wankele gezondheid hield het uit tot 07-03-1978 toen hij overleed, getroffen door een beroerte.
Br. Fulbert heeft hem zo goed mogelijk vervangen met de hulp van twee medebroeders: de Brs. Albert Huysmans en Edmond Hapers, opgeroepen uit de broedergemeenschap van Herentals.
Op 09-03-1978 beëindigde hij die functie wat meteen ook het einde van de eigenlijke Broedersschool betekende. Wel bleven er nog Broeders wonen, maar dan niet meer met de verantwoordelijkheid voor de school, maar als hulpje.
Dubbel jubileum: 50 en 100 jaar
De Zustersschool die in 1860 opgericht werd voor meisjes en jongens bestond in 1960 honderd jaar. De Broedersschool voor jongens opgericht in 1908 zou in 1958 het vijftigjarig bestaan vieren.
Tegemoetkomend aan het verlangen van de E. H. Pastoor Nys heeft men beide jubileumfeesten samen willen vieren. Daarom werd het jubileum van de Broedersschool 2 jaar verlaat, namelijk. na 52 jaar.
Om 10.30 u was er een plechtige Eucharistieviering opgedragen door pastoor Nys, in aanwezigheid van Mgr. Schoenmaeckers, hulpbisschop die de feestelijkheden zal voorzitten en van de Hogere Oversten van de jubilerende scholen, te weten de Zusters Annunciaden en de Broeders Van Onze-Lieve-Vrouw van Barmhartigheid, ook de Broeders. van Scheppers genoemd naar hun stichter. Voor de Broeders was dat E. Br. Generaal Jaak De Winter.
Na de mis werd de feeststoet gevormd in de Kerklei -nu Berthoutlei geheten - terwijl intussen een nieuwe afdeling Nieuw Kinderheil in de kliniek van de Zusters zou ingewijd worden door Mgr. Schoenmaeckers.
Na deze plechtigheid trok de Feeststoet bestaande uit jeugdgroepen, turners, kinderen, de harmonie, vrienden en oud-leerlingen van de school en begeleid door vrolijke muziek en feestmarsen door de Kerklei, de Dorpstraat en de Kerkstraat. Deze straten waren mooi versierd en stonden vol enthousiaste mensen. Bij de pastorie werd de stoet geschouwd door Monseigneur, de pastoor, de Oversten van de Broeders en de Zusters, het feestcomité en andere personaliteiten.
Deze mooie en zonnige dag werd besloten met een feestzitting in de zaal Familia waar menig ad multos annos heeft weerklonken.
Honderd jaar Sint-Hubertusschool
Naar aanleiding van het eeuwfeest van de Sint-Hubertusschool kwam dit beknopt, historisch overzicht tot stand, waarin wij de loftrompet gestoken hebben van zeer verdienstelijke mensen, die het beste van hun kunnen hebben gegeven aan de Nielse Steenbakkersjeugd.
Alle medebroeders die ooit in Niel hebben gewoond, en dat zijn er op de kop 100, en vele medewerkers, hebben zeker hun steentje bijgedragen tot bloei van de school, door zowel op godsdienstig en opvoedkundig vlak de Nielse jeugd leerstellige inhouden te hebben bijgebracht, om ze te brengen tot wat ze geworden is.
De nog in levenzijnde oud-leerlingen, medewerkers in de onderwijswereld en erbuiten, vrienden in 't algemeen... kunnen zeker nog menig verhaaltje en/of voorvalletje vertellen, dat evengoed de moeite waard is opgetekend te worden in de annalen van de jubilerende school.
Als oud-leerling van de Broeders in Niel, en zelf medebroeder in de Congregatie van de Broeders van Onze-Lieve-Vrouw van Barmhartigheid, kan ik getuigen van de belangeloze inzet, het luisterend oor en de hulp op alle gebied, ook buiten het onderwijs van alle Broeders, elk in zijn tijd en met hun persoonlijke eigenheid. Kortom, de Broeders waren er voor alle Nielenaren en de Nielenaren voor de Broeders.
Dit onvolledig historisch overzicht kwam tot stand dank zij het enorme voorbereidend werk van Broeder Antoon Brouwers zaliger, het archief waaruit ik kon putten, dat in het Scheppersinstituut te Mechelen berust, en de medewerking van Broeder Armand zaliger, provinciale econoom en archivaris.
Nielenaars bij de Broeders van Scheppers
Getroffen door de levenswijze van de Broeders en het zich totaal geven en inzetten ten dienste van de jeugd door opvoeding en onderwijs, hebben volgende Nielenaars ook gekozen om bij de Broeders in te treden. Zo wilden ze in de voetstappen treden van hun Mechelse stichter Mgr. Victor Scheppers om zich te wijden aan dezelfde taak de leuze van hun stichter indachtig: Honor Deo, labor mihi, utilitas proximo. Aan God de eer, aan mij het werk en aan de naaste het nut !
| Br. Hermas De Bruyn | overleden op 29-01-'97 | 93 jaar |
| Br. Thomas Guinée | overleden op 01-03-'72 | 87 jaar |
| Br. Gommaire Van Robbroec | overleden op 03-03-'82 | 76 jaar |
| Br. Paulin Van Aken | overleden op 15-03-'76 | 76 jaar |
| Br. Idesbald Huyers | overleden op 09-03-'78 | 64 jaar |
| Br. Landelinus Pansaerts | overleden op 28-03-'89 | 85 jaar |
| Br. Stanislas Van Aken | overleden op 19-05-'91 | 92 jaar |
| Br. Timothée V. d. Mosselaer | overleden op 02-11-71 | 70 jaar |
| Br. Alfons Coeck | overleden op 24-11-'90 | 87 jaar |
| Br. Florentinien Bal | overleden op 05-12-'81 | 73 jaar |
| Br. Adolf Bal | overleden op 16-12-'76 | 78 jaar |
| Br. Antoon Brouwers | overleden op | |
| Br. Victor Van Aken | ||
| Br. Constant Verelst | ||
| Br. Remi Rosiers |
Oversten van de communiteit en directeurs van de Sint-Huberstusschool
Tot en met 16/07/1955 was de Overste van de communiteit ook de directeur van de Sint-Hubertusschool.
| 1. Br. Rombaut | van 05/09/1908 tot 06/09/1912 | Overste en directeur |
| 2. Br. Paul | van 06/09/1912 tot 25/08/1919 | Overste en directeur |
| 3. Br. Romuald | van 25/08/1919 tot 03/08/1921 | Overste en directeur |
| 4. Br. Nazaire | van 03/08/1921 tot 11/08/1922 | Overste en directeur |
| 5. Br. Népomuc | van 11/08/1922 tot 10/08/1923 | Overste en directeur |
| 6. Br. Nazaire | van 10/08/1923 tot 19/08/1925 | Overste en directeur |
| 7. Br. Justinien | van 19/08/1925 tot 30/04/1930 | Overste en directeur |
| 8. Br. Agathon | van 30/04/1930 tot 01/09/1933 | Overste en directeur |
| 9. Br. Michel | van 01/09/1933 tot 04/08/1937 | Overste en directeur |
| 10. Br. Ladislas | van 04/08/1937 tot 14/08/1943 | Overste en directeur |
| 11. Br. Pamfiel | van 14/08/1943 tot 01/09/1945 | Overste en directeur |
| 12. Br. Gontrant | van 01/09/1945 tot 01/09/1946 | Overste en directeur |
| 13. Br. Philibert | van 01/09/1946 tot 15/09/1949 | Overste en directeur |
| 14. Br. René | van 15/09/1949 tot 16/07/1955 | Overste en directeur |
| 15. Br. Jan | van 16/07/1955 tot 01/09/1958 | Overste |
| 16. Br. Joris | van 01/09/1958 tot 16/07/1967 | Overste |
| 17. Br. René | van 16/07/1967 tot 22/01/1998 | Overste |
| 18. Br. René | van 16/07/1955 tot 16/07/1967 | Directeur |
| 19. Br. René | van 16/07/1967 tot 01/09/1976 | Overste en directeur |
| 20. Br. Idesbald | van 01/09/1976 tot 09/03/1978 | Directeur |